W dniu 15 stycznia 2019 r. Stowarzyszenie Nowoczesne Budynki
zorganizowało IV Konwent poświęcony warunkom technicznym, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Konferencja została zorganizowana
– podobnie jak w latach ubiegłych – w Hotelu Novotel Warszawa Centrum.
Wiodącą tematyką tegorocznego Konwentu były kluczowe dla użytkowników
budynków zagadnienia racjonalizacji ich użytkowania.
W konferencji oprócz ekspertów SNB uczestniczyło ok. 190 osób –
reprezentantów procesu inwestycyjnego: projektanci i wykonawcy, kierownicy
budów, nadzór budowlany, inwestorzy – w tym deweloperzy, zarządcy budynków,
producenci wyrobów budowlanych, środowisko naukowo- badawcze i akademickie.
Celem spotkania było przedstawienie, na tle dokonań prowadzonej dyskusji
eksperckiej, stanowiska do aktualnych warunków technicznych dla budynków
oraz kierunków zmian wynikających z potrzeby implementacji najnowszych
dyrektyw unijnych, w tym także Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) 2018/844 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2010/31/UE w
sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w
sprawie efektywności energetycznej (Dz.Urz.UE L156 z 19.06.2018, str. 75).
Otwarcia IV Konwentu SNB dokonali, zgodnie z kolejnością wystąpień: Wiceprezes SNB Radosław Borkowski oraz
Kamil Goral, Zastępca Dyrektora Departamentu Architektury, Budownictwa
i Geodezji Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju.
Wiceprezes Radosław Borkowski
wskazał na tematykę przewodnia IV Konwentu, jaką są zagadnienia
racjonalizacji użytkowania. Zastępca Dyrektora Kamil Goral
odczytał list od
Sekretarza Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Artura Sobonia, kierowany do Prezesa SNB Rafała Finstera iWiceprezesa SNB Jerzego Klimma. W liście Sekretarz Stanu Artur Soboń odniósł się do przyszłości
wymagań technicznych dla budynków, zwracając uwagę, iż w pracach
legislacyjnych akcent w rozpoczynającym się 2019 r. zostanie położony na
regulacje dotyczące zapewnienia warunków dostępności budynków, jak
najszerszej grupie użytkowników, ich bezpieczeństwa, a także zapewnienia
warunków dla wdrażania elektromobilności oraz dalszej poprawy efektywności
energetycznej budynków.
Mgr inż. arch. Marcin Walewski, Dyrektor Projektów, ekspert Grupy Technicznej Polskiego Związku Firm
Deweloperskich omówił potrzebne kierunki zmian wymagań dla budynków w
spojrzeniu środowiska deweloperskiego. W swoim wystąpieniu Dyrektor Marcin Walewski odniósł się do wpływu wymagań
technicznych na koszty budowy budynków mieszkalnych, pokazując tendencje w
branży deweloperskiej i możliwości przeciwdziałania zjawiskom negatywnym.
Zdaniem Dyrektora Marcina Walewskiego liberalizacja
Warunków Technicznych dla budynków może i powinna skutkować obniżeniem
kosztów budowy. Za najbardziej kosztotwórcze wymagania techniczne Dyrektor Marcin Walewski uznał wymagania związane z
wypełnieniem pakietu energetycznego, wymagania podnoszące bezpieczeństwo
pożarowe, wymagania podnoszące komfort użytkowania garaży, wymagania
wyposażenia teletechnicznego, a także związane z ochroną dostępu do
oświetlenia naturalnego i nasłonecznienia. Dyrektor Marcin Walewski omówił koncepcję nowego podejścia
do wymagań technicznych dla budynków, tj. podziału na warunki techniczne
obligatoryjne (bezpieczeństwo, higiena i zdrowie) i warunki techniczne
fakultatywne (komfort użytkowania).
W I sesji plenarnej wystąpili takżeDyrektor mgr inż. Bogdan Walkowicz i inż. Wojciech Żbik, którzy omówili zasady działania
dźwigów hydraulicznych i ich możliwości wykorzystania w budownictwie jako
windy domowe, dźwigi osobowe, dźwigi samochodowe oraz dźwigi
towarowo-osobowe. Prelegenci wskazali na zalety dotyczące budowy, montażu i
eksploatacji, w tym z uwagi na niskie zużycie energii elektrycznej.
Wskazano na przewagę projektowania garaży z dźwigami samochodowymi nad
garażami z tradycyjnymi pochylniami (efektywniejsze wykorzystanie
powierzchni garaży).
Dyskusja przeprowadzona po wystąpieniachMarcina Walewskiego oraz Bogdana Walkowicza i Wojciecha Żbika
pokazała odmienność oczekiwań poszczególnych środowisk, biorących udział w
procesie inwestycyjnym, ale także częściową rozbieżność stanowisk w ramach
samej branży dźwigowej.
Następnym punktem programu były trzy równoległe panele dotyczące automatyki
budynkowej, redukcji zużycia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
oraz techniki kominowej i zabezpieczeń na dachach.
Moderatorem I panelu równoległego był Wiceprezes SNB Radosław Borkowski. Pierwszym prelegentem
panelu był mgr inż. automatyk Andrzej Stachno,
Prezes KNX Professionals Polska, reprezentujących Politechnikę
Wrocławską. Prezes Andrzej Stachno
omówił znaczenie systemu automatyki budynkowej w procesie inwestycyjnym
oraz uzasadnienie wyboru określonego systemu z uwagi na potrzeby rozumiane
jako funkcja budynku i jego przeznaczenie, wielkość, założenie jego
powstawania, tj. czy budynek będzie budynkiem pasywnym, energooszczędnym
czy zautomatyzowanym. Prelegent omówił potrzeby oraz możliwości integracji
i implementacji podsystemów budynku, warunki doboru systemu i sprzętu oraz
wszystkie korzyści z tego wynikające.
Następnie mgr inż. Krzysztof Lalik przedstawił problemy
instalacji fotowoltaicznych w systemach inteligentnych w budynku. Prelegent
omówił aktualną sytuację na rynku energii oraz pokazał opłacalność
inwestowania w instalacje fotowoltaiczne z uwagi na niezależność
energetyczną. Wskazał na uwarunkowania otoczenia prawnego związanego z
zasadami rozliczania energii.
Z kolei mgr inż. arch. Karol Milczarek odniósł się do
uwarunkowań rozwiązań projektowych, z punktu widzenia wyników analiz
przestrzennych poprzedzających wykonanie projektu. Prelegent na konkretnych
przykładach omówił potrzebę kompleksowego zrównoważonego podejścia do
inwestycji.
Następnie przedstawiciel branży deweloperskiej Wiceprezes Waldemar Olbryk przedstawił portfolio firmy,
która realizuje budynki mieszkalne na sprzedaż i wynajem, a także budynki
biurowe i handlowe. Prelegent zwrócił uwagę na znaczenie skutecznego
zdefiniowania oczekiwań/potrzeb użytkowników, w tym związanych z
działalnością serwisowo-usługową, tj. wspólne użytkowanie samochodów,
elektryczne skutery, stacje ładowania samochodów elektrycznych,
inteligentne skrzynki pocztowe, pralnie samoobsługowe, rowery miejskie,
multimedialne ławki solarne, inteligentne kosze na śmieci oraz skutecznej
ich realizacji na przykładach zrealizowanych inwestycji.
Z kolei mgr Waldemar Niedziela omówił zagadnienie
dynamicznej fasady i zarządzania ochroną przeciwsłoneczną, jako sposobu na
poprawę charakterystyki energetycznej budynków. Prelegent omówił znaczenie
automatyki dla wzrostu efektywności energetycznej, zarządzania przepływem
ciepła, komfortu użytkowników, ochrony osłon przeciwsłonecznych, estetyki
wnętrz i fasady. Przedstawione zostały wyzwania, jakie stoją przed fasadą
dynamiczną oraz znaczenie realizacji funkcji bezpieczeństwa w budynku, a
także omówione zostały zalety sterowania i automatyki, osłon budynkowej i
domowej, w zależności od rodzaju budynku.
Następnie
mgr inż. arch. Monika Kupska-Kupis i Dominika Majchrzak – product
manager
przedstawiły zasady działania inteligentnych okien dachowych w systemie
aktywnym. Omówione zostały oceny środowiska wewnętrznego przez
użytkowników. Zaprezentowana została także obsługa aktywnego systemu okien
dachowych, który uwzględnia potrzeby bezpieczeństwa, tj. ochrony przed
dostępem osób niepowołanych.
Z kolei mgr inż. Jacek Rydzewski przedstawił wideodomofon
jako uniwersalny system łączności międzyludzkiej, nadzoru bezpieczeństwa i
monitoringu zdarzeń, pokazując przewagi tego rozwiązania oraz jego
przyszłość. Na konkretnych realizacjach prelegent pokazał funkcjonalność
rozwiązania.
Moderatorem II panelu równoległego była
mgr inż. arch. Marta Promińska, Przewodnicząca GR7 „Środowisko i zasoby
naturalne/zrównoważony rozwój”, która we wprowadzeniu do panelu przedstawiła ograniczenia zużycia wody w
świetle wielokryterialnych certyfikacji budynków LEED, BREEAM. Definicje,
pojęcia i otoczenie prawno-normalizacyjne dla zużycia wody w budynku
przedstawił kolejny prelegent,
dr inż. Jarosław Chudzicki z Wydziału Instalacji Budowlanych,
Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej, reprezentujący również Zrzeszenie Audytorów Energetycznych. Prelegent odniósł się
także do doświadczeń zagranicznych oraz zasad certyfikacji oszczędzania
wody.
Następnie oczywiste i nieoczywiste aspekty oraz konsekwencje
wodooszczędnego podejścia w projektowaniu instalacji przedstawił
doświadczony projektant mgr inż. Piotr Drabecki. Prelegent
przedstawił strategie postępowania z uwagi na stosowanie urządzeń o
mniejszym zużyciu wody i rozwiązań ograniczających zużycie wody, ponownego
wykorzystania wody zużytej, wykorzystania wody okresowo dostępnej. Omówione
zostały konsekwencje wodooszczędnego podejścia dotyczące ryzyka zagniwania
wody, problemów rozliczania zużycia, braku rzetelnych analiz kosztowych, a
także określenia strategii rozwojowej oraz konsekwencje
sanitarno-epidemiologiczne i ekonomiczne.
Z kolei
dr inż. Katarzyna Umiejewska z Wydziału Instalacji Budowlanych,
Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej
przedstawiła zagadnienie wody szarej w ujęciu dualnym, jako alternatywy dla
tradycyjnych instalacji wodno-kanalizacyjnych. Prelegentka zwróciła uwagę
na zużycie wody w gospodarstwach domowych i w sektorze budynków biurowych,
podkreślając korzyści wynikające z zagospodarowania oczyszczonych ścieków
szarych jako alternatywnego źródła wody dla budynku. Omówione zostało
otoczenie prawno-normalizacyjne dotyczące tego zagadnienia, a także
uwarunkowania projektowe. Prelegentka odniosła się także do zagadnienia
wykorzystania wody opadowej, w tym jakości ścieków deszczowych.
Przedstawione zostały konkretne zrealizowane rozwiązania oraz potrzeba
uaktualnienia przepisów, tak aby w jednoznaczny sposób uregulować problem
wykorzystania ścieków szarych w budynkach i ich otoczeniu.
Następnie dr inż. Jarosław Chudzicki omówił problem wpływu
oszczędzania wody na eksploatację sieci kanalizacyjnej, w tym z uwagi na
wzrastające koszty eksploatacji urządzeń kanalizacyjnych. Prelegent omówił
zjawisko zmiany składu ścieków, problemy technologiczne w oczyszczalniach
ścieków oraz konsekwencje wzrostu cen za odprowadzanie ścieków. W
odniesieniu do konsekwencji zmniejszenia zużycia wody w gospodarstwach
domowych dla sieci wodociągowej, prelegent wskazał na zmniejszenie
prędkości wody w sieciach, podwyższenie wieku wody, niebezpieczeństwo
intensyfikacji wtórnego zanieczyszczenia wody w wyniku stagnacji wody oraz
na zauważalny wzrost cen wody.
Moderatorem III panelu równoległego był
dr hab. inż. Dariusz Bajno, prof. nadzw. Uniwersytetu
Techniczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, który jako prelegent omówił zagadnienie bezpieczeństwa użytkowania i
konstrukcji elementów kominowych w obiektach wykonanych i wykonywanych w
technologiach tradycyjnych. Omówione zostało otoczenie prawne oraz
najczęstsze błędy projektowania kominów oraz wady i błędy eksploatacyjne.
Następny prelegent, ekspert Stowarzyszenia Kominy Polskie inż. Roman Nowak, przedstawił zagadnienie efektywności
energetycznej w aspekcie innowacyjnych systemów kominowych i wentylacyjnych
w odniesieniu do nowych regulacji prawnych, krajowych i europejskich oraz
szans i zagrożeń. Prelegent porównał kominy systemowe z tradycyjnymi
ceglanymi w ujęciu wskaźnika CO2. Następnie omówione zostały
nowe trendy konstrukcji kominowych, w tym także systemów wentylacyjnych, z
uwagi na energooszczędność i bezpieczeństwo konstrukcji, a także
przedstawiona została koncepcja komina prefabrykowanego z kominkiem.
Kolejny prelegent, inż. Piotr Cembala, ekspert Stowarzyszenia Kominy Polskie
przedstawił wymagania dla systemu odprowadzania spalin z kotłów węglowych 5
klasy. W ramach wystąpienia prelegent odniósł się do zagadnienia pracy
kominów przy ciągu naturalnym, zasad wymiarowania kominów, czynników
wpływających na ciąg w przewodzie kominowym. Omówione zostały zjawiska
charakterystyczne dla eksploatacji kotłów węglowych 5 klasy oraz
zagadnienie prawidłowości konstrukcji kominów stalowych dla
niskotemperaturowych urządzeń ogrzewczych oraz wnioski z analizy parametrów
komina, a także zasady montażu osłon i nasad kominowych oraz ich
przedłużeń.
Następnie
mgr inż. Sebastian Ziombski, ekspert Krajowej Izby Kominiarzy
, omówił zasady projektowania i wykonywania wylotów kominów ponad dach oraz
warunki dostępu do nich, w oparciu o ustalenia prawno-normalizacyjne. Na
konkretnych przykładach omówione zostały najczęstsze błędy ich wykonania
przy realizacji budynków mieszkalnych. Prelegent odniósł się także do
warunków stosowania nasad kominowych, statecznych i ruchomych. Omówione
zostały warunki komunikacji dachowej oraz podstawowe akcesoria tej
komunikacji.
Kontynuując temat zabezpieczeń dostępu do dachów i elementów oraz urządzeń
tam zlokalizowanych mgr inż. Bartosz Bogucki szczegółowo
przedstawił historię zabezpieczeń na dachach oraz obecny stan prawny i
normalizacyjny, z tym związany. Prezentacja pokazała, iż problem
zabezpieczeń uregulowany jest w wielu odrębnych aktach prawnych, co
utrudnia kontrolę spełnienia wymagań. Z kolei dr inż. Paweł Górski przedstawił propozycje uzupełnienia
wymagań w zakresie zabezpieczeń na dachach, które są przedmiotem dyskusji
działającego przy SNB
zespołu ds. wymagań dla kotwi stałych na dachach w ramach GR3
„Bezpieczeństwo konstrukcji i użytkowania”.
Prelegent odniósł się do problemu punktów kotwiących na przykładzie
orzeczeń sądowych oraz wykładni normalizacyjnej oraz ustaleń dyrektyw
przedmiotowych. W ramach prezentacji dr inż. Paweł Górski przedstawił statystykę bezpieczeństwa
pracy na wysokości oraz konsekwencje upadków i kwestię odpowiedzialności
oraz sprawę roszczeń sądowych i ewentualnych odszkodowań. Prelegent odniósł
się do uwarunkowań wyboru systemu zabezpieczeń, w tym zintegrowanego
programu ochrony przed upadkiem z wysokości. W odniesieniu do
dotychczasowych ustaleń zespołu prelegent wskazał, iż eksperci poparli
propozycję wprowadzenia do WT wymogu zaprojektowania i wykonania punktu
kotwiczącego oraz m.in. uzupełnienia wymagań odpowiednio w odniesieniu do
dojść i przejść między różnymi poziomami, oraz drugiej drogi ewakuacyjnej.
Po przerwie przeznaczonej na lunch, w ramach II części sesji plenarnej,
moderowanej przez
mgr inż. Krzysztofa Cichowskiego, Przewodniczącego GR2 Wyposażenie
Techniczne Budynków
, mgr inż. Krzysztof Zamożny przedstawił zagadnienie
wyposażenia technicznego stanowisk postojowych przeznaczonych dla
samochodów elektrycznych. Prelegent omówił aktualny
stan elektromobilności na świecie i prognozy rozwoju rynku, uwarunkowania
stacji ładowania AC i DC oraz warunki doboru stacji. Z koleimgr Marek Łata, reprezentujący Ogólnopolski Instytut Nieruchomości omówił zagadnienie WT
w odniesieniu do standardów technicznych w zarządzaniu nieruchomościami, z
uwagi na etapy powstawania i życia budynków, w tym diagram czasowy
zaangażowania poszczególnych operatorów budynków (inwestor, architekt,
projektanci branżowi, wykonawcy, zarządcy, właściciele), etapizację i fazy
procesu inwestycyjnego w procesie decyzyjnym, relacje interdyscyplinarne.
Prelegent odniósł się do aktualnego otoczenia prawnego oraz przykładów
braku kontroli i niemożności egzekwowania prawa.
Ostatnim prelegentem II sesji plenarnej był
mgr inż. Tadeusz Popielas, reprezentujący Polskie Stowarzyszenie
Producentów Dźwigów,
który omówił uwarunkowania doposażania budynków w dźwigi osobowe,
techniczne i finansowe. Prelegent odniósł się do przykładu fińskiego
programu dobudów, a także wskazał na aktualne potrzeby zapewnienia
dostępności budynków oraz przedstawił założenia krajowego programu
Dostępność Plus na lata 2018-2025.
Przeprowadzona dyskusja końcowa dotyczyła kwestii kosztów spełnienia
potrzeb użytkowników. W dyskusji uczestnicy IV Konwentu odnosili się do
budynków nowoprojektowanych, jak i istniejących – przebudowywanych.
Podkreślono, iż potrzeby użytkowników mają zróżnicowany charakter, a ich
spełnienie wymaga optymalizacji podejścia, w szczególności z uwagi na
czynnik kosztowy.
Zamknięcia IV Konwentu SNB dokonał Wiceprezes SNB Radosław Borkowski, zapraszając uczestników
na V Konwent SNB, który również odbędzie się w Hotelu Novotel w Warszawie w
styczniu 2020 r.
Istotnym puntem wydarzenia była część wystawowa, w której udział wzięło 8
firm, reprezentujących szeroko rozumianą branżę budowlaną. Przedstawiciele
firm prezentowali w trakcie całego trwania Konwentu swoje produkty i
rozwiązania oraz dokumenty techniczne. Wystawa cieszyła się dużym
zainteresowaniem zwiedzających, wśród których znalazło się wielu praktyków
pragnących poszerzyć swoją wiedzę nie tylko na temat przepisów
techniczno-budowlanych, ale również oferty produktowej wiodących firm z
branży. W gronie wystawców znaleźli się członkowie SNB oraz firmy aktywnie
uczestniczące w dialogu eksperckim w ramach naszego Stowarzyszenia. Po raz
pierwszy Konwent wsparły dodatkowo trzy firmy z szeroko rozumianej branży
budowlanej, które bez udziału w wystawie przekazały uczestnikom dokumenty
techniczne dotyczące swoich rozwiązań. Były to firmy: CW Lundberg, Leier, Garo.
Czwarty Konwent SNB to kolejny etap procesu budowania platformy wymiany
myśli między wszystkimi stronami zainteresowanymi rozwojem nowoczesnych
budynków w naszym kraju.